Tekst przetłumaczony ze strony <http://www.quackwatch.com/01QuackeryRelatedTopics/quackdef.html>
Znachorstwo: Jak je zdefiniować?
Stephen Barrett, M.D.
W języku angielskim znachorstwo (quackery) pochodzi od słowa quacksalver (ktoś, kto chwali się umiejętnościami w robieniu maści i temu podobnymi). Słowniki definiują quack jako „samozwańczego medyka; szarlatana” oraz „kogoś, kto pretensjonalnie wypowiada się bez dobrej znajomości tematu.” Te definicje sugerują, że promocja znachorstwa oznacza naumyślne zwodzenie, ale wielu zwolenników szczerze wierzy w to, co robią. FDA definiuje oszustwo medyczne jako „promocję, dla zysku, preparatu medycznego, znanego jako fałszywy lub niepotwierdzony.” To może powodować nieporozumienia z powodu potocznego — oraz przed trybunałem — użycia; słowa „oszustwo” wiąże się ze świadomym zwodzeniem. Główna charakterystyka znachorstwa to promowanie, raczej niż oszustwo, chciwość czy mylne informacje.
Większość osób myśli o znachorstwie jako czymś promowanym przez szarlatanów, którzy naumyślnie wykorzystują swoje ofiary. W rzeczywistości, wielu promujących jest nieświadomymi ofiaram, które dzielą się z innymi osobami błędnymi informacjami i osobistym doświadczeniem. Klienci firm typu multilevel, które sprzedają produkty związane ze zdrowiem zazwyczaj zostali przekonani przez przyjaciół, krewnych i sąsiadów, którzy używają tych produktów, ponieważ są przekonani o ich skuteczności. Farmacja czerpie też dochody ze sprzedaży tzw. suplementów żywieniowych. W większości przypadków farmaceuci sami nie reklamują tych produktów, ale po prostu czerpią dochody z wprowadzającej w błąd promocji ze strony innych osób. Duża część znachorstwa polega na mówieniu ludziom, że coś jest dla nich złe (jak na przykład substancje dodawane do jedzenia) i sprzedawaniu substytutu (takiego jak jedzenie „organiczne” albo „naturalne”). Znachorstwo polega też na zwodniczym reklamowaniu suplementów diety, produktów homeopatycznych i niektórych leków bez recepty. W wielu przypadkach nie ma indywidualnego „znachora”, tylko oszukiwanie ze strony producentów i agencji reklamowych.
Znachorstwo nie jest zjawiskiem typu wszystko-albo-nic. Znachor może przejawiać naukowe podejście pod wieloma względami, i tylko minimalnie oddawać się nienaukowym praktykom. Również, produkty mogą być użyteczne do jednych celów i bezużyteczne do innych. Na przykład, zastrzyki z witaminy B12 ratują życie w przypadkach anemii złośliwej, ale częste dawanie ich „żeby dodać ci werwy” jest formą medycznego oszustwa.
Znachorstwo i kiepska opieka medyczna nakładają się, ale nie są ta samą rzeczą. W znachorstwie jest użycie metod, które są naukowo zatwierdzone, czy zaakceptowane. Złe praktyki lekarskie polegają na nietrzymaniu standardów diagnozowania i leczenia. Wchodzą w to sytuacje, w których lekarz działa niestarannie podczas stosowania standardowych metod leczenia. Zaszycie nożyczek w brzuchu pacjenta albo operowanie niewłaściwej części ciała są przykładami złych praktyk nie związanych ze znachorstwem.
Aby uniknąć problemów semantycznych, znachorstwo może być szeroko zdefiniowane jako „wszystko, co polega na przesadnym promowaniu czegoś na polu opieki medycznej”. Ta definicja obejmuje wątpliwe teorie podobnie jak wątpliwe produkty i usługi, niezależnie od szczerości ich promotorów. Za tą definicją, słowo „oszustwo” zostaje zarezerwowane dla sytuacji, w których następuje umyślne wprowadzanie w błąd.
Nieudowodnione metody niekoniecznie muszą być znachorstwem. Te, które są zgodne z uznanymi koncepcjami naukowymi mogą być uważane za eksperymentalne. Autentyczni badacze i lekarze nie promują nieudowodnionych procedur na rynku, ale zajmują się odpowiedzialnie prowadzonymi, dobrze zaprojektowanymi badaniami. Metody niezgodne z uznanymi koncepcjami naukowymi powinny być zaklasyfikowane nie jako eksperymentalne, ale raczej jako bezsensowne lub błędne.