Pytanie do czytelników: czy zgadzacie się z wymową poniżej streszczonego artykułu? Jakie błędy popełniono w poniższej analizie? Czy wyciągnięto prawidłowe wnioski? Prosimy o komentarze.
Analiza czynników psychogennych u chorych na schorzenia skóry
Wstęp (fragmenty)
Wielu pacjentów zgłaszających się do dermatologa wykazuje zaburzenia stanu psychicznego. Zależności miedzy czynnikami psychicznymi a chorobami dermatologicznymi są złożone, ale ich poznanie może mieć istotne znaczenie dla prawidłowego postępowania terapeutycznego.
Blaloch stwierdził, że mózg, układ immunologiczny i skóra ‚rozmawiają’ ze sobą we wspólnym biochemicznym języku. Niezwykle ważnym elementem tego języka są neuropeptydy.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest schorzeniem związanym z czynnikami neuropsychicznymi. Większość chorych na AZS wykazuje różne formy zaburzeń emocjonalnych. Są to osoby zamknięte w sobie, a w sytuacjach stresowych mogą odczuwać świąd.
Wyniki i omówienie (fragmenty)
Nasilenie lęku i depresji było istotnie wyższe w grupie chorych dermatologicznych w porównaniu z osobami zdrowymi (p<0,03). Wyniki poczucia koherencji, jako miary zdolności radzenia sobie w sytuacji choroby, są niższe u chorych ze schorzeniami dermatologicznymi w porównaniu z osobami zdrowymi we wszystkich podskalach i wyniku sumarycznym. Poczucie sensowności doświadczanej sytuacji życiowej okazało się istotnie statystycznie niższe u pacjentów hospitalizowanych dermatologicznie niż w grupie kontrolnej.
Chore kobiety przejawiały tendencję do większego nasilenia objawów lękowych i depresyjnych w porównaniu z chorymi mężczyznami oraz doświadczyły więcej sytuacji stresowych w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Istotne statystycznie niższe okazały się miary poczucia koherencji w zakresie zrozumienia sytuacji i umiejętności zaradzenia jej oraz wynik ogólny u chorych kobiet w porównaniu z chorymi mężczyznami. Chore kobiety mogą zatem wymagać większego wsparcia w przebiegu choroby dermatologicznej niż mężczyźni, którzy wydaje się, że lepiej potrafią radzić sobie z objawami choroby. Kulturowe i społeczne odmienności związane z płcią mogą mieć na to wpływ.
W zakresie obciążenia traumatycznymi przeżyciami w dzieciństwie badanymi Inwentarzem Wczesnej Traumy różnice istotne statystycznie, na poziomie p<0,01, miedzy osobami zdrowymi a chorymi dotyczyły przeżycia w dzieciństwie śmierci rodzica i nadużycia fizycznego w postaci bicia ręką. 75% chorych mężczyzn i 48% chorych kobiet w porównaniu z 25% zdrowych mężczyzn i 17% zdrowych kobiet straciło rodzica na skutek jego śmierci. Kary fizyczne (bicie ręką) w dzieciństwie istotnie częściej natomiast były udziałem osób zdrowych (u 75% mężczyzn i u 87% kobiet) niż chorych (u 50% mężczyzn i u 60% kobiet).
Według koncepcji Nemeroffa i Heim można stwierdzić, że przeżycie utraty rodzica przy podatności genetycznej na choroby skórne, przynajmniej u części chorych doprowadziło do ujawnienia się bądź pogorszenia dermatozy. Z kolei w badaniach własnych stwierdzono, że nadużycia emocjonalne mają silniejszy wpływ traumatyzujący niż kary fizyczne.
W badanej grupie chorych zaobserwowano istotne statystycznie zależności w postaci ujemnej korelacji miedzy nasileniem lęku (HADSA) a poczuciem koherencji (SOC) w zakresie wszystkich podskal i wyniku ogólnego. Nasilenie depresji (HADS D) również korelowało ujemnie z poczuciem zaradności (SOC 2), sensowności (SOC 3) i wynikiem ogólnym SOC (p<0,02). W innych badaniach własnych potwierdzano dane z literatury, że pojawienie się objawów lęku i depresji wiąże się z niższym poczuciem koherencji, obniżając dodatkowo zdolność radzenia sobie z chorobą.
Wnioski
-
Objawy lęku i depresji są istotnymi objawami klinicznymi w badanej grupie chorych, co należy uwzględnić w leczeniu farmakologicznym.
-
Wydaje się, że przydatne byłyby oddziaływania edukacyjne i psychoterapeutyczne zwiększające zdolności pacjentów do radzenia sobie z chorobą, co dotyczy szczególnie badanych kobiet.
-
Badani chorzy istotnie częściej doświadczyli w dzieciństwie śmierci rodzica w porównaniu z osobami zdrowymi.
Źródło:
Analiza czynników psychogennych u chorych na schorzenia skóry
Bożena Śpila1, Iwona Jazienicka2, Jolanta Pucuła2
1 Katedra i Klinika Psychiatrii AM w Lublinie
2 Katedra i Klinika Dermatologii i Wenerologii AM w Lublinie
Dermatologia Kliniczna 2004, 6 (3): 137-141