Histamina

Nasz organizm jest stale zagrożony na ataki zarazków, grzybów, pyłków, alergenów. W organizmie znajdują się receptory, które odpowiedzialne są za zniszczenie innociał. Zdarza się jednak, że atakujący alergen jest odporny i wtedy zaczynają działać komórki zwane tucznymi. Pobudzają one jeden z głównych składników, zwany histaminą. Uwalnia się ona, gdy na organizm zadziała jakiś alergen.

Histamina jest mediatorem świądu, towarzyszącym i nasilającym objawy stanu zapalnego skóry - alergii. Uwalnia się również pod wpływem czynników chemicznych, fizycznych i biochemicznych. Powstaje w wyniku dekarboksylacji histydyny i jest magazynowana w komórkach tucznych i bazofilach. Komórki tuczne występują w tkance łącznej, przede wszystkim w okolicy naczyń krwionośnych i limfatycznych oraz nerwów. Po degranulacji komórek tucznych histamina przenika do naczyń krwionośnych, poziom histaminy we krwi rośnie między 2.5 a 5 minutami i wraca do poziomu wyjściowego po 15-30 minutach. Współczesne badania pokazują szerokie spektrum działania histaminy za pośrednictwem zidentyfikowanych czterech rodzajów receptorów: H1, H2, H3 i H4 zlokalizowanych w różnych tkankach i narządach. Centralną rolę w alergicznej reakcji natychmiastowej odgrywa aktywacja receptora H1, której wynikiem jest rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększenie ich przepuszczalności co, prowadzi do wysięków krwi do organizmu. Ponadto aktywacja receptora H1 powoduje skurcz mięśni gładkich oskrzeli, a także pobudzenie zakończeń nerwów czuciowych, co prowadzi do ataków duszności czy obrzęków płuc i tchawicy. Stąd ataki bezdechu u alergików.

Histamina w czasie alarmu powoduje wzmożone wydzielanie soków trawiennych i skurcze mięśni, co prowadzi do biegunki i tzw. alergii pokarmowej.

Receptory H3 modulują syntezę histaminy i jej uwalnianie w ośrodkowym układzie nerwowym i mogą obniżać jej uwalnianie z komórek tucznych i hamować uwalnianie prozapalnych tachykinin z włókien C, bez osłonki mielinowej w drogach oddechowych.¹

Jak zatem widzimy, choć histamina ma działanie ochronne dla naszego organizmu, powoduje również olbrzymie uszkodzenia, często zagrażające życiu pacjenta. Stąd konieczność leczenia antyhistaminowego.

Leki antyhistaminowe mają za zadanie blokowanie tych receptorów, które odpowiedzialne są za produkcję histaminy. Ma to powstrzymać pojawianie się efektów alergicznych typu kichanie, wyprysk, łzawienie oczu. Zostaje też zablokowane powstawanie swędzenia. Jednak nawet najlepsze leki antyhistaminowe nie są w stanie całkowicie usunąć histaminy przypisanej do danego receptora. Dlatego ważne jest stałe i regularne stosowanie leków.

Zobacz również:

• Leki antyhistaminowe
• Dieta antyhistaminowa
• Histamina i alergia