Według zaleceń EAACI zaleca się karmienie wyłącznie piersią do 4.–6. mies. życia w ramach profilaktyki alergii. Mleko matki zawiera m.in. lizozym (działający przeciwbakteryjnie), laktoferynę (czynnik stymulujący wzrost prawidłowej flory jelitowej) oraz przeciwciała klasy IgA (pierwsza linia obrony przed patogenami). Dzieci karmione piersią do 2. roku życia, nawet przy obciążonym wywiadzie alergicznym u rodziców, rzadko zapadają w tym okresie na AZS. Zawarta w mleku matki laktoferyna pobudza rozwój prawidłowej flory jelitowej, która stymuluje procesy odpornościowe, odgrywając tym samym ważną rolę w profilaktyce alergii. Badanie kohortowe, przeprowadzone w Szwecji w grupie ponad 4 tys. dzieci karmionych częściowo i wyłącznie piersią do 2. roku życia, wykazało jego korzystny wpływ na zmniejszanie ryzyka alergii. W grupie karmionej naturalnie przez co najmniej 4 mies. ryzyko wystąpienia astmy oskrzelowej, AZS i alergicznego nieżytu nosa było mniejsze niż u dzieci karmionych sztucznie.
W 1995 r. opublikowano wyniki 17-letniej obserwacji 150 dzieci, podzielonych na 3 grupy – niekarmionych piersią w ogóle lub krócej niż 1 mies., karmionych 1–6 mies. oraz dłużej niż 6 mies. – badanych regularnie w 1., 3., 5., 10. i 17. roku życia. Autorzy potwierdzili profilaktyczny wpływ karmienia piersią w zakresie chorób atopowych (astmy, alergii pokarmowej i wziewnej). Choroby atopowe częściej występowały w grupie dzieci najkrócej karmionych piersią, a AZS najrzadziej stwierdzano między 1.–3. rokiem życia u dzieci najdłużej karmionych piersią. W grupie dzieci karmionych piersią jedynie do 1. mies. życia lub karmionych sztucznie najczęściej występowała alergia pokarmowa, a w drugiej kolejności wziewna, którą stwierdzono u 65% dzieci z tej grupy w 17. roku życia. W opublikowanej w 2001 r. metaanalizie Gdalevicha i wsp. wykazano ochronny wpływ karmienia piersią na ryzyko rozwoju alergii, szczególnie w populacji dzieci rodziców z obciążonym wywiadem alergicznym – matkom tych dzieci zaleca się wyłączenie z diety pokarmów będących silnymi alergenami.
Rola alergenów pokarmowych w etiopatogenezie atopowego zapalenia skóry
Anna Rosińska, Iwona Stajkowska, Wojciech Cichy
Post Dermatol Alergol 2007; XXIV, 5: 224–232