terapia
Alergologiczne badania dodatkowe
Skórne testy punktowe (STP) Wykonuje się po 4. roku życia.Bezwzględne wskazania: odstawienie ogólnych i miejscowych glikokortykosteroidów oraz leków przeciwhistaminowych przed wykonaniem badania. Skórny natychmiastowy ekspozycyjny test pokarmowy (SAFT) Wykonuje się u niemowląt i małych dzieci z alergiami pokarmowymi. Zalety: test przyjazny dla dziecka, niestresujący. Oznaczenie antygenowo swoistych immunoglobulin E w surowicy (asIgE) Alergeny powietrznopochodne i pokarmowe. Niezależny od stosowanego leczenia, test bardzo obiektywny. Najbardziej wiarygodny CAP-System.
Antybiotyki
Antybiotyki to substancje chemiczne - naturalne, wytwarzane przez drobnoustroje, ale także syntetyczne, produkowane przez człowieka, które są stosowane w lecznictwie jako leki przeciwdziałające infekcjom wywoływanym przez drobnoustroje (najczęściej bakterie, ale także mykoplazmy i pierwotniaki). Bywają także używane profilaktycznie w zapobieganiu zakażeniom bakteryjnym w przypadku osłabienia odporności. Antybiotyki odgrywają ważną rolę w leczeniu infekcji bakteryjnych, towarzyszących zwykle silnym zaostrzeniom atopowego zapalenia skóry; najbardziej uciążliwą bakterią w przebiegu AZS jest gronkowiec złocisty.
Europejska klasyfikacja kortykosterydów
Europejska klasyfikacja (cztery grupy) miejscowo stosowanych kortykosterydów w zależności od siły działania I. Słabe kortykosteroidy Hydrokortyzon 0,5% i 1,0% Octan hydrokortyzonu 1,0% Metyloprednizolon 0,25% Deksametazon 0,1–0,2% Acetonid fluocinolonu 0,0025% II. Średnio silne kortykosteroidy Piwalat flumetazonu 0,02% Benzoesan betametazonu 0,025% Dezoksymetazon 0,05% Dipropionian betametazonu 0,05% Maślan hydrokortyzonu 0,1% Acetonid triamcinolonu 0,04% III. Silne kortykosteroidy Acetonid flucinolonu 0,025% Acetonid triamcinolonu 0,1% Aceponian metyloprednizolonu 0,1% Benzoesan betametazonu 0,25% Dipropionian betametazonu 0,05% Pirośluzan mometazonu 0,1% Walerian betametazonu 0,1% i 0,05% IV.
Immunoterapia
Immunoterapia, odczulanie polega na przyjmowaniu niewielkich (zwykle rosnących) dawek danego alergenu, na który chcemy sie odczulić. Kuracja ma na celu nauczenie organizmu nowej reakcji i oduczenia burzliwej reakcji alergicznej. Najczęściej odczula się na alergeny wziewne (czyli te, które trudno jest wyeliminować). Należy pamiętać, że odczulanie może się wiązać z silną reakcją uczuleniową (wstrząs anafilaktyczny), dlatego należy je przeprowadzać pod ścisłą kontrolą specjalisty alergologa, w dobrze wyposażonych gabinetach (z możliwością podania leków antywstrząsowych).
Inhibitory kalcyneuryny
Takrolimus (Protopic) Pimecrolimus (Elidel) Cyklosporyna Działanie IK polega na łączeniu się z białkami cytozolowymi (cyklofilina w przypadku cyklosporyny A oraz makrofilina-12 w przypadku takrolimusu i pimekrolimusu). Kompleks taki blokuje kalcyneurynę - fosfatazę seronowo-treoninową. Podczas reakcji antygen-przeciwciało dochodzi do wzrostu stężenia wolnego wapnia w komórce, który po związaniu z kalmoduliną aktywuje kalcyneurynę. Prowadzi to do defosforylacji cytoplazmatycznej podjednostki białka regulatorowego NFATc i jego przemieszczenie się do jądra komórkowego, gdzie dochodzi do połączenia się z jednostką jądrową NFATn.
Jak stosować Protopic i Elidel
Typowe błędy w stosowaniu Błony śluzowe W przypadku stosowania Protopicu i Elidelu (tak jak i przy sterydach), należy unikać kontaktu z błonami śluzowymi (oczy, narządy płciowe). Słońce Tak jak w przypadku cyklosporyny należy unikać nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Zakażenia skóry Działanie tych maści jest immunosupresyjne i polega na miejscowym obniżeniu nadwrażliwości immunologicznej skóry, a więc obniżeniu jej zdolności do wytworzenia reakcji alergicznej na substancję (alergen), który przedostał się przez skórę wywołując stan zapalny.
Kortykosterydy
Kortykosterydy - leki działające silnie przeciwzapalnie. Hamują stany zapalne i reakcje alergiczne, zmniejszając świąd, zaczerwienienie i pogrubienie skóry. Przy stosowaniu tych leków należy zachować szczególną ostrożność ze względu na możliwość wystąpienia skutków ubocznych – dotyczy to długotrwałego, przewlekłego używania. W czasie używania leków kortykosterydowych należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza, zwłaszcza dotyczących okresu używania tych leków. Jak używać kortykosterydów Gdy decydujemy się lub musimy użyć maści (kremów) kortykosterydowych, należy pamiętać o kilku zasadach:
Leczenie atopowego zapalenia skóry
Leczenie atopowego zapalenia skóry - terapia ma dwa główne aspekty: łagodzenie objawów (w tym pośrednich takich jak siła reakcji alergicznej) oraz identyfikowanie przyczyn, na przykład alergenów. Zjawiska towarzyszące AZS i podstawowe metody leczenia Podstawowe objawy i metody leczenia: Reakcja alergiczna – leki antyhistaminowe i leki immunosupresyjne Stan zapalny skóry – kortykosterydy Infekcja skóry – antybiotyki Terapie kortykosterydy (maści, kremy, zastrzyki, tabletki) leczenie immunosupresyjne systemowe (doustnie, np.
Leki
W leczeniu AZS stosuje się różne leki, które ze względu na sposób podawania można podzielić je na: maści (działające miejscowo) leki doustne (działające systemowo, czyli na cały organizm) zastrzyki (działające systemowo) Stosowane leki można podzielić na kilka kategorii (ze względu na sposób działania): Leki antyhistaminowe (blokujące wydzielanie histaminy) Leki sedatywne (działające uspokajająco, otępiająco) Kortykosterydy (działające przeciwzapalnie) Leki immunosupresyjne (obniżające odporność) oraz preparaty wspomagające leczenie: Emolienty (natłuszczające oraz nawilżające skórę) Maści robione na zamówienie w aptekach Zobacz też
Leki immunosupresyjne
Leki immunosupresyjne - działanie leków immunosupresyjnych polega na obniżaniu odporności organizmu, zmniejszają one aktywność układu immunologicznego. To działanie może być miejscowe (maści Protopic, Elidel) albo ogólne (leki z grupy cyklosporyn). W przypadku chorób alergicznych, problemem jest silna i niewłaściwie skierowana reakcja odpornościowa. Leki immunologiczne poprzez obniżenie aktywności układu odpornościowego, osłabiają reakcje alergiczne. Skuteczność leków immonusupresyjnych Liczne testy kliniczne na całym świecie potwierdziły wysoką skuteczność maści opartych na tacrolimusie, przy wysokim bezpieczeństwie przewlekłego stosowania.
Placebo
Placebo to coś, co wygląda i smakuje jak lek, ale nie zawiera żadnej substancji aktywnej. Przykładem mogą być pastylki z cukru. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego „sprawię przyjemność”. Przeprowadzano badania nad samym placebo i okazało się, że pacjenci którzy biorą pastylki z cukru czują się lepiej niż pacjenci którzy ich nie biorą. Mało tego, duże pastylki „działają” lepiej niż małe. Niebieskie „uspokajające” pastylki z cukru działają lepiej niż czerwone. Lekarstwo jako takie, z jego opakowaniem, kolorem i oczekiwaniami względem niego jest naładowane kulturowo.
Podstawy leczenia AZS
w zależności od stopnia choroby Stopień I Emolienty 2x dziennie Unikanie czynników zaostrzających Stopień II Emolienty 2x dziennie Unikanie czynników zaostrzających mGKS o małej sile działania mIK alternatywnie ± leki przeciwhistaminowe Stopień III Emolienty 2x dziennie Unikanie czynników zaostrzających mGKS o średniej sile działania mIK alternatywnie ± leki przeciwhistaminowe W razie zaostrzenia przejść na wyższy stopień, po uzyskaniu remisji przejść do stopnia I, w razie częstych nawrotów i utrzymywania się zmian utrzymać terapię powyżej I stopnia.
PUVA
Terapia polegająca na jednoczesnym naświetlaniu promieniowaniem ultrafioletowym UVA oraz przyjmowaniu leków z grupy psolarenów (np. oxsolaren, geralen), zwiększających wytwarzanie pigmentu (melaniny) w skórze po wystawieniu jej na działanie promieni ultrafioletowych. Terapia PUVA powoduje blokowanie receptorów komórek Langerhansa oraz eliminuje bakterie i niektóre wirusy obecne na skórze, co zmniejsza ryzyko infekcji. Badania przed leczeniem PUVA Lekarz przed skierowaniem na PUVA powinien zażądać od nas przedstawienia testów krwi (próby wątrobowe) oraz testów przezierności źrenicy.
Skutki uboczne kortykosterydów
Sterydy stosowane zewnętrznie Częściej używane i mniej szkodliwe są sterydy stosowane zewnętrznie – maści, kremy, fluidy. Mogą one wywoływać takie skutki uboczne jak: miejscowe ścieńczenie naskórka i skóry właściwej rozstępy skórne posterydowe zapalenie skóry i zmiany trądzikopodobne zapalenie okołoustne zapalenie mieszków włosowych przebarwienia i odbarwienia nadmierne owłosienie utrwalony rumień - trwałe rozszerzenie powierzchownych naczyń krwionośnych zwiększoną skłonność do zakażeń bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych i pasożytniczych skóry, które występują u 16–43% chorych leczonych miejscowymi GKS.
Solarium
Głównym promieniowaniem wykorzystywanym w solariach jest promieniowanie UVA, które jest uważane za mniej szkodliwe niż UVB (mogące prowadzić m.in. do zaćmy lub nowotworu skóry – czerniaka). Mimo tego, że w solarium jest proporcjonalnie mniej promieniowania UVB niż na słońcu, nie można traktować solarium jako całkowicie bezpiecznego zamiennika. Promieniowanie UVA opala szybko, ale dociera do najgłębszych warstw skóry. Promieniowanie ultrafioletowe wysusza skórę, osłabia jej zdolność do regeneracji, uszkadza włókna kolagenu i elastyny, co w konsekwencji prowadzi do szybszego starzenia się.
Terapia genowa
Terapia genowa (genoterapia) Terapia genowa (genoterapia) jest nowym podejściem do leczenia schorzeń o podłożu genetycznym. Polega ona na wprowadzaniu do określonych komórek wybranych genów. Białka kodowane przez te geny umożliwiają przywrócenie prawidłowych funkcji uszkodzonych komórek. Osiągnięty efekt terapeutyczny jest trwały. Wprowadzenie prawidłowej kopii genu (tzw. addycja lub wzmocnienie) do chorych komórek powinno spowodować kompensację funkcji uszkodzonego genu. Co prawda nie likwiduje to samego defektu genetycznego, ale pojawienie się leczniczego białka w komórce usuwa skutki tego defektu.
Testy alergiczne
Testy alergiczne pomagają określić jakie alergeny nas uczulają; w zależności od rodzaju testów, różna jest ich wartość praktyczna. Testy skórne Najmniej pewne są testy skórne – istnieje w nich największe ryzyko błędu, gdzie wyniki nie potwierdzają stanu faktycznego. U alergików chorych na AZS testy skórne są z zasady narażone na duży margines błędu, ze względu na podatność skóry na podrażnienia, podatność na powstanie reakcji zapalnej na skórze – choćby od samego nakłucia igłą, jak się to robi w testach skórnych.
Zasady bezpiecznej terapii miejscowymi glikokortykosterydami
Nie stosuj miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych w leczeniu chorób skóry bez prawidłowo postawionej diagnozy. GKS są wyrafinowaną formą leczenia objawowego chorób przebiegających z zaburzeniami immunologicznymi i stanem zapalnym, jednak nie eliminują przyczyn ich powstawania. Niejednokrotnie zdarza się, iż po zaprzestaniu terapii objawy choroby wracają znacznie bardziej nasilone. Nieprawidłowym postępowaniem jest stosowanie preparatów silnie działających jako leków I rzutu. Należy wybrać lek o możliwie najsłabszym działaniu, który zapewni ustąpienie wykwitów w jak najkrótszym czasie.