Placebo to coś, co wygląda i smakuje jak lek, ale nie zawiera żadnej substancji aktywnej. Przykładem mogą być pastylki z cukru. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego „sprawię przyjemność”.
Przeprowadzano badania nad samym placebo i okazało się, że pacjenci którzy biorą pastylki z cukru czują się lepiej niż pacjenci którzy ich nie biorą. Mało tego, duże pastylki „działają” lepiej niż małe. Niebieskie „uspokajające” pastylki z cukru działają lepiej niż czerwone. Lekarstwo jako takie, z jego opakowaniem, kolorem i oczekiwaniami względem niego jest naładowane kulturowo. Placebo niesie cały ten ładunek, nie zawierając tego, co podlega testom klinicznym - substancji aktywnej.
Efekt placebo
Stwierdzenie, że „placebo działa” nie jest poprawne. Lepiej jest powiedzieć, że „obserwuje się efekt placebo”, co oznacza że wyniki w grupie placebo są lepsze od wyników w grupie w której nie było żadnej interwencji. Poprzez wyniki rozumie się tutaj liczby zapisane w protokole badania.
Wpływ placebo jest obserwowany szczególnie silnie w tych badaniach, w którym wyniki mierzy się poprzez subiektywne poczucie pacjenta. Przykładem mogą być środki przeciwbólowe. Jednak w przypadkach gdzie mamy do czynienia z bardziej namacalnymi procesami fizjologicznymi, efekt ten jest mniejszy.
Efekt placebo niekoniecznie musi oznaczać, że organizmy pacjentów którzy myśleli że są leczeni, wyleczyły się same w jakiś magiczny sposób. Bardziej prawdopodobne jest, że pacjenci którzy myśleli że są leczeni, czuli się niejako w obowiązku powiedzieć, że czują się lepiej. Albo faktycznie będą czuli się lepiej, ale nie dlatego że zostali wyleczeni, tylko dlatego że sam fakt że się nimi ktoś interesuje, jest dla nich ważny. Jest również prawdopodobne, że lekarz myśli że pacjent był leczony, będzie miał tendencje do tego, żeby oceniać pacjenta jak zdrowszego.
Pomiędzy fizjologicznym, obiektywnym stanem pacjenta a liczbami w protokole badania znajduje łańcuch elementów, które podlegają wpływowi sugestii. Efekt placebo powstaje w subiektywnych elementach testu klinicznego.
Linki zewnętrzne
- Placebo w polskiej Wikipedii
- Koniec homeopatii? - wpis na blogu atopowym
- Homeopatia i efekt nocebo - wpis na blogu atopowym